ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME ALIŞKANLIĞI
Tırnak yeme, toplumda sıklıkla rastlanan bir hastalıktır. Hem yetişkinlerde hem de çocuklarda gözlemlemekteyiz. Bu alışkanlığın nedenleri çeşitli olabilir; kaygı, stres, yalnızlık, aile üyelerini taklit etme, kalıtım, düzenli olarak tırnakların kesilmemesi gibi etkenler rol oynayabilir. Tedavi yöntemi, bu yaşamın temelinde yatan hasarlara bağlı olarak belirlenmelidir. Ancak başarılı bir tedavi için cezalandırma, alay etme, tehdit etme veya tırnaklara acı verici maddeler sürme gibi şeyler kesinlikle önerilmez. Bunlar, kişinin yardımcı olmasından ziyade daha fazla stres ve endişeye yol açtığını söyleyebiliriz.
Bu sorunun genellikle 3-4 yaştan önce olduğunu söylemek mümkün. En sık olarak 4-6 yaş aralığında ortaya çıkabilir ve 7-10 yaş arasında da devam edebilir; ergenlik döneminde ise artış gösterebilmektedir çünkü bu dönemdeki stres ve baskılar tırnak yeme alışkanlığını tetikleyebilir.
Tırnak yemenin temel olarak belirlenmesi zor olabilir. Tırnak yiyenler genellikle diğer insanlara göre daha fazla kaygı yaşadıkları düşünülse de kaygılı olan her birey tırnak yemez. Tırnak yeme alışkanlığı, tetikleyici faktörler olmadığında zaman içinde kaybolabilen bir alışkanlık olabilir. Ancak bu alışkanlığın temelinde daha karmaşık problemler varsa daha kötü sonuçlara dönüştüğünü düşünmekteyiz.
Tırnak yeme davranışı başka problemlerle birleştiğinde çözüm daha zor hale gelebilir ve genellikle bireysel yardıma ihtiyaç duyulur. Bu nedenle, tırnak yeme alışkanlığı olan çocukların kesinlikle bireysel yardım alması gerekmektedir.
Tırnak Yemenin Davranış ve Dönemleri
Tırnak yeme genellikle 3 ya da 4 yaş civarında ortaya çıkar. Bu oluşumun altında genellikle güvensizlik duygusu yatabilir. Özellikle aşırı baskıya maruz kalan veya sorun yaşayanlarda sıklıkla gözlenir. Eleştirme, ilgisizlik ve sevgisiz bir şekilde büyütülmüş çocuklarda tırnak yeme alışkanlığını gözlemlemekteyiz. Ayrıca bazı çocuklarda hiçbir neden olmadan sadece çevrelerinde tırnak yiyen birisini gördükleri için bu durumu taklit edebilirler.
Okul Öncesi Dönem ve Tırnak Yeme
Okul öncesinde, çocuklarda genellikle "oral dönem" olarak adlandırılan dönemden kalma ağza götürme alışkanlığı bir süre sonra tırnak yeme davranışına dönüştüğünü gözlemlemekteyiz. Özellikle çocukların stres altında olduklarında, gergin olduklarında veya kaygı yaşadıklarında, daha hızlı ağızlarına doğru gider. Bu durum, annelerin sıklıkla "elinizi ağzınızdan çekin" uyarısını yapmak zorunda kaldığı bir durumdur. Bu sıkıntı ve kaygının artmasında, elin ağza götürülmesi alışkanlığı tırnak yeme veya tırnak etlerini yeme işlemine dönüşebilir. Bu durum tamamen hissedilen kaygı ve baskı ile oluşur. Ayrıca okul çağındaki çocukların bir başkasını model aldıklarını ve bu nedenle tırnak yeme davranışını öğrenebildiklerini unutmamak önemlidir. Aile içinde veya yakın çevrede bu yayılmayı sergileyen bireyler varsa, bu olumsuzlukları kopyalayabileceğini göz önünde bulundurmalıdır.
Okul Dönemi ve Tırnak Yeme
Okul döneminde çocuklar, aileleri dışındaki ilk sosyal kurumla tanışır ve bu birimin belirlediği kurallara uymaya çalışır. Bu kurallar, çocuklar üzerinde bir baskı oluşturur. Ayrıca aile içinde mükemmeliyetçi bir yaklaşım benimseyen ebeveynler, başarı odaklı bir model sunarak çocukların üzerindeki baskıyı artırabilirler. Bir çocuğun duygularını ifade etmekte zorlanması da tırnak yeme davranışını tetikler.
Okul döneminde çocukların yaşadığı kaygılar;
1)Başarısızlık korkusu.
2)Kendine güvensizlik.
3)Arkadaşlık ilişkileriyle ilgili sorunlar.
4)Tamamen başarıya odaklanmış ebeveyn
5)Dikkat eksikliği veya öğrenme güçlükleri gibi eğitimsel zorluklar.
6)Okul ve öğretmenle ilgili sorunlar.
Bu kaygıların, çocuğun tırnak yeme gibi olumsuz durumları beraberinde getirdiğini gözlemliyoruz. Bu nedenle, okul dönemindeki çocukların duygusal ve akademik başarısına dikkat edilmesi gerektiğini önermekteyiz.
Ebeveynler Ne Yapabilirler?
Tırnak yeme davranışının altında, kaygının yattığı ya da bir başka kişiye göre yoğunlaştığını düşünmekteyiz. Dolayısıyla bu sorunu çözümlemeye giden yolda öncelikle kaygıyı azaltmanın, gerekli ilgi ve sevgi açıklığının doyurulması çok önemlidir. Özellikle ailenin ya da çevrenin baskısı olayı törpülemekten daha çok, bireyin üzerindeki kaygıyı ve baskıyı artıracaktır. Bu davranış da tekrarlanmaya sebep olacaktır. Tırnak yeme davranışını durdurmadaki çözümler arasında cezalandırma yoktur. Eğer çocukta tırnak yeme alışkanlığı edindiğine dikkat ettiklerini anlarsa bu alışkanlığı sürdürmek isteyecektir ve daha fazla yapacaktır. Çocuğu bu konu hakkında bilgilendirmek dikkatini bu davranışa yönlendirmiş olacaktır. Çocuklarda bir davranışı sonlandırmak için baskı gösterimi asla davranışı bitirmeye yönelik olmayıp, tam tersine sanki o davranışı yapmaları için “rica ediyormuşuz” gibi algılanacaktır. 0-6 yaş grubunda özellikle bu tutumların sergilenen davranışı tetikleyici olarak algılar.
Sonuç; Bu alışkanlığı fark ettiğiniz zaman hemen bir uzmandan destek almanız önerilmektedir aksi taktirde bu alışkanlık ilerledikçe hem psikolojik hem de fizyolojik açıdan büyük sorunlara yol açacaktır. Sevgilerimle...
Psikolog Nazmiye Nur Yorulmaz
