GEÇ KALMA HASTALIĞI
Günlük yaşamımızda hepimiz bir yere geç kalabiliriz. İş yerine, okula, toplantıya, randevulara... Ama bunun bir sağlık sorunu olabileceğini asla düşünmüyoruz. Yaş gözetmeksizin her şeyi planladığınız halde, sürekli geç kalıp bir türlü zamanında yetişemiyorsanız, geç kalma hastalığına yakalanmışsınız diyebiliriz. Geç kalmayı alışkanlık haline getiren kişilerin ciddi derecede sorunları, fobileri ya da daha değişik düşünce sistemleri olabilir. Zamanı doğru kullanmama da son dakikacıların en büyük problemlerinden biridir.
Elbette hepimiz bazen geç kalıyoruz. Bazen bir iş toplantısı veya randevular gibi. Eğer insanlar "başkalarını bekletmeyi" umursamadıkları ve geç kalmak için sürekli bahaneler uydurdukları durumları umursamazlarsa durum daha da kötü olur. Eğer ki kişi bu durumdan rahatsızlık duyuyor ve bu davranışını değiştirmek istiyorsa bu yine de iyi haber!
Her şeyden önce insanların düzenli olarak geç kalmaya devam etmelerinin nedeni, bir yere geç kaldıkları zaman tepki görmedikleri için, yani geç kaldıkları zaman bir şey olmayacağını düşünmeleri olabilir.
Geç kalmaya sebep olacak başka bir faktör ise kalabalık olabilir ve toplu taşımalar olduğunu söyleyebiliriz. Araştırmalara göre kalabalık, geç kalmanın %10’unu etkilediği gözlemlenmiştir.
Uzmanlar sürekli olarak geç kalmayı psikolojik ve biyolojik olarak ikiye ayırır. Sürekli olarak geç kalmak psikolojik kökenli olabilse de, odaklanamama veya konsantre olamama gibi biyolojik gecikmelere de yol açmaktadır.
Geç Kalmayı Alışkanlık Haline Getirmek: Birçok insan için bu artık bir alışkanlık haline geldi. Geç kalmak bu insanların kişiliklerinin bir parçası haline gelmiştir. Bu tarza sahip kişiler çoğu zaman kendi başlarına bir daha geç kalmamak için kesin kararlar almaya çalışsalar da bu alışkanlıklarından vazgeçemezler. Bu insanlara geç kaldıkları için kızmıyorsunuz çünkü zaten geç kalacaklarını biliyorsunuz ve beklentilerinizi buna göre belirliyorsunuz.
Titiz ve Detaycı Kişi: Bazı insanlar titiz oldukları ve detaylara dikkat ettikleri için hep geç kalırlar. Belirli bir görevi daha iyi yapabilmek için de bazen geç kalırlar. Her ayrıntıya dikkat etme eğiliminde oldukları için evden çıkıp işlerini halletmeleri zaman alır. İşlerinin kalitesini artırmak ve daha iyi çalışmak için geç kalırlar.
Kontrolün Sizde Olduğunu Hissetmek: Başkasını bekletmek kendinizi güçlü hissetmenize neden olabilir. Birini bekletmek, onun size bağımlı olduğunu düşünmenize neden olur. Başkalarını bekletirken “Kaç saattir beni bekliyorlar?” gibi düşünceler ortaya çıktığı gözlemlenmiştir, “Ben onlar için değerliyim” düşüncesi kendinizi iyi hissetmenize yardımcı olur.
Saygı Göstermek: Buluşacağınız kişiye pek saygınız yoksa, onun beklemesini çok umursamazsınız. Ya da "zaten bekler" diye düşünüyorsanız birisini bekletmek sizin için o kadar da kötü bir durum değildir. Bazen geç kaldığınızda insanlara sizin ne kadar önemli olduğunuzu ve zamanınızın onlarınkinden daha değerli olduğunu göstermek isteyebilirsiniz. Bu kişilerin en sık kullandığı ifadeler ise “Buraya senin için geldim, sen bana yüz mü çeviriyorsun?, “İşte buradayım, işi bıraktım ve buraya geldim.” gibi ifadeler kullanırlar.
Sorumluluk Sahibi Kişiler: Onlar için zamanında çalışmak, başkalarına ve onların haklarına saygı duymak anlamına gelir. Bu kişiler her dakika gecikmeyi başkalarının haklarının ihlali ve onlara saygı gösterilmemesi olarak görürler.
Mükemmeliyetçiler ve Takıntılılar: Bu kişilerin kuralları vardır ve bu kurallara herkesin uymasını beklerler. Tüm işlerin zamanında yapılması için çok önemlidir. Arabanın geç gelmesi, uçağın zamanında kalkmaması, restoran siparişinin gecikmesi gibi durumlar bu kişilerde aşırı stres yaratır. Eğer iş zamanında tamamlanmazsa üzülürler ve yerlerinde duramazlar. Bu insanlar başkalarının yaptığı işi sevmezler. Bu yüzden her şeyi kendileri yapmak isterler.
Geç Kalmamak İçin Ne Yapılabilir?
*Evde kendinize ait bölümünüz olsun, evden çıkarken almanız gereken her şey orda dursun ki arama derdinden kurtulun.
* Geç yatma gibi bir alışkanlığınız varsa hemen bu durumdan vazgeçin çünkü uykusuzluk gibi bir problem yaşadığınızda hem sağlığınız etkilenebilir hem de uykunuzu alamadığınız için sabah kalkmakta güçlük çekersiniz.
*Alarm kurduğunuz cihazı yatağınızdan uzakta tutun böylelikle mecbur kalkmak zorunda kalırsınız.
*Planlama yaparsanız gününüzü verimli geçirirsiniz.
*Her şeyi kontrol etmekten ve her şeyin pürüzsüz olmasını istemekten vazgeçin. Bir şeyi defalarca kontrol etmek size oldukça vakit kaybı yaşatacaktır.
*İlk defa bir adrese gidecekseniz daha öncesinde gidip kontrol edip, alternatif yollar düşünebilirsiniz.
Psikolog Nazmiye Nur Yorulmaz
