ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN
Çocuklarda Özgüven Nedir Ve Nasıl Gelişir?
Kendine güven, kişinin kendi yeteneklerine, değerlerine olan inancı ve güvenidir. Bu, kişinin kendine olan inancıdır ve aynı zamanda olumlu bir kendini tanımadır. Kendine güvenen bir kişi yeteneklerine güvenir, onların değerini bilir ve başkalarıyla etkileşimlerinde daha rahat ve kendinden emin olma eğilimindedir.
Özgüven kişinin hayattaki başarısını etkileyen önemli bir faktördür. Kendine güvenen insanların, yeni zorluklarla karşılaştıklarında cesur adımlar atma ve hedeflerine ulaşma olasılıkları daha yüksektir. Aynı zamanda, olumsuz durumlarla daha iyi başa çıkabilirler ve başkalarıyla daha olumlu ve yapıcı ilişkiler kurma eğiliminde olabilirler, bu nedenle çocuğun geliştirdiği özgüven, gelecekteki yaşam kalitesi üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Yürüyüşleri, konuşmaları, tüm özellikleri, genç yaşta kazandıkları özgüvene bağlıdır.
Özgüven Eksikliği Nasıl Anlaşılır?
Özgüven eksikliği, bir kişinin yeteneklerine ve değerlerine güven duymadığı bir durumdur. Özgüveni düşük olan kişiler, potansiyellerini gerçekleştirmekte zorluk çekebilirler, başkalarıyla etkileşim kurarken içine kapanık veya endişeli olabilirler ve genellikle olumsuz bir benlik imajıyla mücadele ederler. Düşük özgüven belirtileri şunları içerebilir:
Sürekli özeleştiri: Kendine güveni olmayan kişiler kendilerini sürekli eleştirir ve olumsuz düşüncelere sahip olabilirler. Başarılarını görmezden gelirken hatalarını abartabilirler.
Riskten Kaçınma: Öz güveni düşük olan kişiler, yeni şeyler denemekten veya risk almaktan kaçınabilir. Başarısızlık korkusu nedeniyle kendilerini sınırlayabilir ve yeni fırsatlara karşı çekingen davranabilirler.
Başkalarından onay alma ihtiyacı: Özgüveni düşük olan kişiler, özgüvenlerini artırmak için sürekli olarak başkalarının onayını arayabilir. Kendi yargılarına güvenmede güçlük çekebilirler ve başkalarının görüşlerini daha değerli olarak algılayabilirler.
Sosyal etkileşimlerde zorluk: Benlik saygısı düşük olan insanlar, sosyal durumlarda utangaç olabilir. Sosyal etkileşimlerde kendilerini ifade etmekte güçlük çekebilirler, içine kapanık görünebilirler veya konuşmaktan kaçınabilirler.
Karamsarlık ve umutsuzluk: Özgüveni düşük olan kişiler, gelecekle ilgili karamsar ve umutsuz düşüncelere sahip olabilirler. Gelecekte başarılı olmakta zorlanabilirler ve olumsuz durumlara odaklanabilirler.
Dış etkenlere güvenme: Öz güveni düşük olan kişiler, duygusal durumlarını dış etkenlerin belirlemesine izin verebilir. Diğer insanların yaptıkları veya söyledikleri duygusal durumlarını etkileyebilir.
Sürekli karşılaştırma: Benlik saygısı düşük olan kişiler kendilerini sürekli olarak diğer insanlarla karşılaştırabilir. Bu onların kendilerini yetersiz hissetmelerine ve özgüvenlerini daha da düşürmelerine neden olabilir.
Özgüven eksikliği herkesin zaman zaman yaşadığı normal bir duygudur. Bununla birlikte, durum sık sık ortaya çıkıyor ve günlük yaşamı etkiliyorsa, özgüveni artırmak için profesyonel yardım almak veya atılganlık tekniklerini öğrenmek yardımcı olabilir.
Kendine Güvenen Çocuk Nasıl Olur?
Kendini ifade etme: Kendine güvenen çocuklar, düşüncelerini ve duygularını ifade etmeyi kolay bulurlar. İhtiyaçlarını açıkça ifade edebilirler ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmaktan korkmazlar.
Sosyal etkileşime aktif olarak katılım: Kendine güvenen çocuklar başkalarıyla sosyal olarak etkileşime girmekten çekinmezler. Oyun oynamak, arkadaş edinmek ve grup etkinliklerine katılmak için istekli ve heyecanlı olabilirler.
Yeni deneyimlere açık: Kendine güvenen çocuklar yeni deneyimlere ve fırsatlara açıktır. Başarıları ve başarısızlıkları göz önüne alındığında, yeni beceriler öğrenmeye istekli olabilirler.
Güvenle hareket etme: Kendine güvenen çocuklar kendi kararlarını verirler ve seçimlerinde kendilerine güvenirler. İnançları gereği çevrelerindeki yetişkinlerden ve akranlarından bağımsız hareket edebilirler.
Başkaları için empati: Kendine güvenen çocuklar, başkalarının duygularını anlayarak ve destekleyerek başkalarıyla empati kurabilirler. Başkalarına anlayış ve saygıyla davranabilirler.
Hatalarla başa çıkmak: Kendine güvenen çocuklar hatalarını kabul eder ve diğer insanların da hata yaptığını anlar. Hatalarından öğrenmeyi ve ilerlemeyi görebilirler.
Kendini motive etme: Özgüvenli çocuklar, kendi hedeflerini belirler ve kendi kendilerini motive ederler. Başarılarını kutlayabilir ve kendilerini geliştirmek için çaba gösterebilirler.
Kendine güvenir: Özgüvenli çocuklar, kendi yeteneklerine ve iç güçlerine güvenirler. Zorluklarla karşılaştıklarında bile, başa çıkmak için içsel güçlerini kullanabilirler.
ÇOCUK YAŞTA ÖZGÜVENLİ OLMANIN İLERİDEKİ YAŞLARA ETKİSİ NELERDİR?
Çocukluk döneminde özgüvenli olmanın ilerideki yaşlara birçok faydası vardır. Özgüvenli bir çocuğun ilerideki yaşlarda aşağıdaki alanlarda avantajları olabilir:
Başarı ve Performans: Özgüvenli bir çocuk, yeteneklerine ve becerilerine olan güveni sayesinde yeni deneyimlerle daha cesurca karşılaşabilir. Başarıya ulaştıkça, kendine olan güveni artar ve daha fazla başarı elde etmeye motive olur. Bu da ilerideki yaşlarda başarıya ve performansa katkı sağlayabilir.
Sosyal Beceriler: Özgüvenli çocuklar, sosyal etkileşimlerde daha rahat ve etkili olma eğilimindedirler. Arkadaşlık ilişkileri kurmak, işbirliği yapmak ve diğer insanlarla iletişim kurmak konusunda daha başarılı olabilirler. Bu sosyal beceriler, ilerideki yaşlarda kişisel ve mesleki hayatta başarılı ilişkiler kurma açısından önemlidir.
Özsaygı ve Olumlu Benlik Algısı: Özgüvenli çocuklar, kendilerine olan güvenleri sayesinde daha olumlu bir benlik algısına sahip olurlar. Kendilerini değerli ve önemli hissederler. Bu, ilerideki yaşlarda özsaygı ve kendine saygıyı sürdürmelerini kolaylaştırır ve psikolojik refahlarına katkı sağlar.
Risk Alma ve Fırsatları Değerlendirme: Özgüvenli bir çocuk, yeni fırsatları değerlendirmekten ve risk almaktan çekinmez. Hayatta yeni deneyimlere açık olmak ve fırsatları değerlendirme yeteneği, ileride yeni işler, projeler veya kişisel hedeflere yönelme konusunda avantaj sağlayabilir.
Stresle Başa Çıkma: Özgüvenli çocuklar, zorluklarla başa çıkmak için daha fazla içsel güce sahip olma eğilimindedirler. Stresli durumlarda daha iyi başa çıkabilirler ve olumsuz durumlardan daha çabuk toparlanabilirler.
Liderlik Becerileri: Özgüvenli bir çocuk, liderlik potansiyeline sahip olabilir ve grup içinde liderlik becerileri geliştirebilir. Liderlik yetenekleri, ileride yönetim pozisyonlarında veya takım çalışmalarında başarılı olmalarına yardımcı olabilir.
Kendini Motive Etme ve Özdisiplin: Özgüvenli çocuklar, kendilerini motive etme ve hedeflerine ulaşmak için özdisiplin gösterme konusunda daha istekli olabilirler. Motivasyon ve özdisiplin, ileride büyük başarılar elde etmelerine yardımcı olabilir.
Özgüvenli bir çocuğun ilerideki yaşlarda bu avantajları taşıması, onun daha sağlıklı bir yaşam sürmesini ve kişisel ve mesleki başarılarını artırmasını destekleyebilir. Aileler, eğitimciler ve toplum olarak çocukların özgüvenini geliştirmeye yönelik destekleyici bir ortam sağlamak önemlidir.
Anne baba olarak bize düşen görevler bulunmaktadır.
1. Olumlu geri bildirimler vermek: Çocuğunuzun başarılarını ve çabalarını takdir ederek olumlu geri bildirimler verin. Onları tebrik edin ve onların kendilerine olan güvenini artıracak şekilde destekleyin.
2. Hataları kabul etmek: Çocuklarınıza hata yapmanın doğal bir süreç olduğunu ve hatalardan öğrenmenin önemini öğretin. Hataların onların değerini azaltmadığını ve kendilerini geliştirme fırsatı sunduğunu vurgulayın.
3. İlgi göstermek: Çocuklarınıza ilgi gösterin ve onların ilgi alanlarını keşfetmelerine ve geliştirmelerine fırsat tanıyın. Bu, onların kendi yeteneklerini fark etmelerine ve kendilerine olan güvenlerini artırmalarına yardımcı olacaktır.
4. Sınırlar koymak ve sorumluluk vermek: Çocuklarınıza yaşlarına uygun sınırlar koyun ve sorumluluklar verin. Başarılarının karşılığında özgüvenleri artacaktır.
5. Kendilerine saygıyı öğretmek: Çocuklara kendilerine ve başkalarına saygıyı öğretin. Kendi sınırlarını koruyabilmeyi ve diğerlerine saygılı olmayı öğrenmeleri, özgüvenlerini artırabilir.
6. Yapıcı eleştiriler: Hataları düzeltmek için yapıcı eleştirilerde bulunun ve çocuklarınıza olumlu bir şekilde nasıl gelişebileceklerini gösterin.
7. Rol model olmak: Kendi özgüveninizi sergileyerek çocuklara örnek olun. Kendinize güveninizi göstererek onlara cesaret verir ve özgüvenlerini artırırsınız.
8. Çocukları teşvik etmek: Yeni deneyimlere açılmalarını teşvik edin ve farklı alanlarda deneyim kazanmalarına yardımcı olun. Farklı deneyimler, çocukların kendilerini tanımalarına ve güçlü yönlerini keşfetmelerine yardımcı olacaktır.
9. Eleştirel düşünceyi desteklemek: Çocukları eleştirel düşünmeye teşvik edin ve sorunları çözmek için farklı yaklaşımlar düşünmeye özendirebilirsiniz.
10. Sevgi dolu bir ortam sağlamak: Sevgi dolu, destekleyici ve güven veren bir ortam sağlamak, çocukların özgüvenlerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Unutmayın ki her çocuğun ihtiyaçları ve özgünlükleri farklı olabilir. Onları anlayışla dinlemek, özgüvenlerini geliştirmek için önemli bir adımdır. Sürekli olarak çocuklarınızın yanında olduğunuzu hissettirerek ve onları destekleyerek, özgüvenlerinin sağlam bir temel üzerine inşa edilmesine yardımcı olabilirsiniz.
Sevgiler...
Psikolog Nazmiye Nur Yorulmaz
