ÇOCUKLARDA YEME BOZUKLUĞU
Çocuklarda görülen yeme bozuklukları, çocuğun sağlık durumunu, duygu durumunu, sergilediği davranışları ve sosyal yaşamını büyük ölçüde olumsuz etkilemektedir. Çocukluk döneminde oldukça sık gözlenebilen bir durumdur. Yeme bozukluklarının nedenleri arasında genetik faktörler, psikolojik faktörler ve çevre faktörleri yer almaktadır. Çocuklarda görülen yeme bozukluklarının tedavisi vardır. Fakat ilerlediği zaman farklı sağlık sorunlarına yol açmaktadır bu süreçte ebeveynlerin olumsuzluğa kapılmaması ve yetkili bir uzmana mutlaka danışması gerekir.
ÇOCUKLARDA SIK GÖRÜLEN YEME BOZUKLUKLARI
Pika: Gıda olmayan maddelerin (toprak, kağıt, saç, plastik, bez, kireç, ip ) çocuk tarafından ısrarla ve sürekli yenmesi durumudur. Bu durum, bir ay süre ile devam ediyorsa şüphelenilmelidir. Çocuklarda 12-24 aylarda daha sık görülür ve okul öncesi dönemle beraber sona erer bu durum tıbbi sorunları da beraberinde getirebilir. İshal, kabızlık, kansızlık, enfeksiyon, bağırsak tıkanıklığı, çinko eksikliği demir eksikliği ve çeşitli zehirlenmelere yol açabilmesi durumlarında oldukça risklidir. Zeka geriliği yaşayan, terk edilmiş veya duygusal yoksunluk yaşayan çocuklarda diğer çocuklara oranla görülme olasılığı daha fazladır.
Rominasyon: Yiyeceği yuttuktan sonra istemli bir şekilde ağıza tekrar getirip çiğneyip yeniden yutulması olayıdır. Erkeklerde görülme sıklığı kızlara göre daha fazladır. Normal gelişim gösteren çocuklarda 3-12 yaş aralığında görülmektedir. Çocuğun bu durumdan oldukça haz aldığı gözlemlenmiştir. Stresli ve travmatik yaşam olayları uygun olmayan sosyal çevre çocuğun yaşamının ilk yıllarında annesi ile kurduğu ilişkide yetersizlik, anne baba ayrılıkları gibi faktörler rominasyona sebep olan olaylar arasında gösterilebilmektedir öte yandan annesinin dikkatini çekmek isteyen çocuklarında bu davranışı sergilediği gözlemlenmiştir.
ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN YEME BOZUKLUKLARI NEDENLERİ NELERDİR?
Çocuklarda görülen yeme bozukluğunun nedenleri kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Çocuklar gelişimlerinin bazı dönemlerinde yeterli kiloları nedeniyle daha az yemek yiyebilirler bu dönemlerde görülen az yemek yeme durumu oldukça normal bir süreçtir. Öte yandan çocuklarda yeme sorunu çocuğun bağımsızlık arayışının sonucunda da olabilir. Anne babasından bağımsız olduğunu yiyeceği yemekleri seçerek veya yemek yemeyi reddederek gösteremeye çalışırlar çocuğun bu davranışı sonucu çocuğa kızmak veya zorla yemek yedirmeye çalışmak çocukları cezalandırmak çocukları yemek yeme konusunda daha da isteksizleşmesine yol açabilir.
Herkeste olduğu gibi çocuklarında yemeyi daha çok sevdiği ya da yemek istemediği yiyecekler olabilir bazı yemekleri yemeyi çok severken bazı yiyecekleri yemek istemezler ebeveynler ‘’Çocuğum önceden şu yemeği çok severek yiyordu artık yemek istemiyor .’’ gibi endişelere kapılabiliyor ancak çocuk çoğu yemeği yiyor ancak belli başlı yiyecekleri yemeyi reddediyorsa bu durum oldukça normaldir.
*Yeme bozuklukları örneği;
Yemeği reddetme
Yemek seçme
Kusma
Çiğneme ve yutmada problem
Çocuklarda yeme bozukluğu birden çok nedenle meydana gelmektedir. Aile içi sorunların çocuğa yansıması, annedeki ciddi psikiyatrik rahatsızlığın varlığı, anne çocuk ilişkisi arasında yetersizlik, daha önceleri ailede görülen benzer yeme bozukluğu vakası gibi sorunlar gözlemlemekteyiz.
Travma Sonrası Oluşan Yeme Bozukluğu: Ağız, yutak, yemek borusu gibi organları etkileyerek yaşanan olaylar solunum yoluna yemek kaçması veyahut yapılan ameliyatlar örneğin bademcik ameliyatı gibi olaylar sonrasında gelişir. Böyle durumlarda çocuklarda yemeği yutmada zorluk veya boğulma korkusu gözlemlenir.
Duygusal Sebeplere Bağlı Yeme Bozukluğu: Belirli tattaki, kokudaki veya görünümdeki yiyeceklere karşı oluşur. Bu çocuklarda yeni yiyeceklere karşı reddetme davranışı sıkça gözlemlenir. Öte yandan bunlara eşlik eden akciğer ve kalp hastalıkları reflü gibi tıbbi hastalıklarda yeme bozukluklarının nedenleri arasında gösterilebilir.
Çocuklarda Yeme Bozukluğunun Tedavisi
Burada ebeveynlere büyük görev düşmektedir. Çocuklar ebeveynlerinin davranışlarını taklit eder ve onları rol model alırlar bu sebeple yemek yeme düzeninin oluşabilmesi için ebeveynlerin çocuklara örnek olması gerekir. Çocukların anne ve babası tarafından sevgi ve ilgi ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. Televizyon ya da telefon karşısında değil ailesiyle beraber aynı sofrada yemek yemelidir. Yemek yediği saatler belirli bir rutin içinde olmalıdır. Bunun yanında örneğin herhangi bir yemeği sevdirmeye çalışıyorsanız, çok sevdiği bir yemeğin yanına sevmediği yemeği de ekleyerek alışmasına destek olabilirsiniz.
Çocuğunuzda yeme bozukluğu olduğunu gözlemliyorsanız en kısa sürede psikolog tarafından destek almanızı öneririz. Bu durumun ilerleyen zamanlarda daha büyük sağlık sorunlarına yol açabildiğine şahit olmaktayız. Sevgilerimle...
Psikolog Nazmiye Nur Yorlmaz
