ASPERGER SENDROMU NEDİR?
Asperger sendromu, otizm spektrum bozuklukları içinde yer alır ve sosyal iletişimde ve iletişimde zorlanma, dar ilgi alanları, katı rutinlere bağlılık ve tekrarlayıcı döngüler gibi fizyolojiktir. Asperger sendromu olan bireyler genellikle belirgin dil ve terapi yöntemlerine sahipken, sosyal etkileşimde zorlanabilirler. İletişimdeki bu zorluklar, göz teması kurma, duygusal ifadeleri anlama ve diğer insanların sosyal sinyallerini doğru bir şekilde yorumlama gibi alanlar ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, belirli konulara karşı yoğun ilgi ve odaklanma yeteneği sayesinde, bu bireyler, bu alanlarda gelişebilir ve genellikle belirli ayrıntılarda uzmanlaşabilirler.
Asperger Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
Asperger sendromu olan çocuklar çoğu zaman iki değişik davranışla dikkat çekiyor. Bunlardan ilki yaşıtları ile aynı zeka düzeyine sahip olmalarına rağmen sosyal beceri konularında sıkıntı yaşamalarıdır. Bir diğer ise herhangi bir konu üzerinde aşırı derecede durmaları, o konuya fazla ilgi göstermeleri ve aynı şeyleri sürekli bir tekrar halinde yapmaya başlamalarıdır. Bu söz edilen iki davranış asperger sendromu belirtileri arasında gösterebileceğimiz en önemli davranışlardır. Asperger sendromu yaşamın ilk yıllarından itibaren başlar. Çocuğun gelişimi ile birlikte ilerleyen yıllarda bu belirtiler daha da belirgin hal alır. Asperger sendromunda görülen bazı belirtiler şu şekildedir:
Sosyal Becerilerde Zorluklar: Asperger sendromu olan çocuklar genellikle diğer çocuklar kadar zeki olabilirler, ancak sosyal etkileşimde zorluk yaşarlar. Göz teması kurmakta zorlanabilir, duygusal ifadeleri yansıtmakta güçlük çekebilir ve diğer akrankarıyla uygun şekilde iletişim kurmada zorlanabilirler.
Tekrarlayıcı Davranışlar: Çocuklar genellikle belirli ritüelleri sürekli bir şekilde tekrarlamaya devam edeceklerdir. Bu tekrarlar, kendilerini rahat hissetmelerini sağlamak veya çevrelerini kontrol etmek amacıyla gerçekleştirilebilir. esnek rutinlere sıkı sıkıya bağlı olma ve belirli takıntılara sahip olma eğilimindedirler. Bu davranış, çevrelerdeki dünyanın daha planlanabilir ve kontrol edilebilir hale getirilmesini amaçlıyor olabilir.
Aşırı İlgi Alanları: Asperger sendromu olan çocuklar genellikle belirli konulara yoğun bir şekilde ilgi gösterirler. Bu ilgi alanları, belirli konular veya bu konularla alakalı faaliyetler olabilir.
Sınırlı Empati: Empati kurumada oldukça güçlük çekmektedirler. Başkalarının duygusal durumlarını yönetilebilir ve bireysel bakış açılarını özelliklerinde özellikler yaşayabilirler.
Asperger Sendromu Kaç Yaşında Ortaya Çıkar?
Asperger sendromunun belirtileri genellikle erken çocukluk döneminde fark edilebilir. ancak genellikle daha sonraki aşamalarda sunulur. İlk hastalık genellikle 2 ila 3 yaş arasında ortaya çıkabilir, ancak bazen daha erken yaşlarda da fark edilebilir. Tanı genellikle çocuk okula başladığında veya sosyal etkileşimlerin daha karmaşık hale geldiği dönemlerde konulabilir.
Asperger Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Asperger sendromunun sebepleri günümüzde hemen hemen tam olarak bilinmemektedir. Ancak çeşitli biyolojik ve çevresel faktörler tarafından tetiklendiği düşünülmektedir.
Asperger Sendromunun Risk Faktörleri Nelerdir?
Ailede Otizm Spektrum Bozukluğu Öyküsü: Ailede başka bir bireyde otizm spektrum bozukluğu varsa, diğer aile üyelerinde otizm spektrum bozukluğu görülme olasılığı artar. Genetik yatkınlık, bu durumun risk yapısından biridir.
Genetik ve Kromozal Hastalıklar: Bazı genetik sendromlar, otizm spektrum bozukluklarına yatkınlığı artırabilir. Özellikle frajil X sendromu ve tüberoskleroz gibi kromozomal veya genetik hastalıklar, otizm spektrum bozukluğu riskini artırabilir.
Gebelikte Sorunlar: Gebelikte yaşanan bazı sorunlar, otizm spektrum bozukluğu riski olabilir. Prematürite, anne tarafından kullanılan bazı ilaçlar, doğum sırasında yaşanan çeşitli olumsuz faktörler.
İleri Anne ve Baba Yaşı: Anne veya baba olma yaşının ilerlemesi, otizm spektrum riskini artırabilir. Özellikle ileri yaşlarda anne olmak, bu riski daha da artırabilir.
Asperger Sendromunun Tanısı Nasıl Konur?
Her bireyin belirtileri farklı olabilir, bu nedenle tanı genellikle bir uzman tarafından ayrıntılı olarak yapılan bir değerlendirme sonucu konur.
Gelişimsel Değerlendirme: Gelişimsel öykü ayrıntılı bir şekilde incelenir. Bu, büyüme dil gelişimini, motor becerisi, sosyal etkileşimi ve diğer gelişimsel kilometre taşları üzerinde bir değerlendirme içerir.
Gözlem: Kesintili sosyal etkileşimlerde, iletişimde ve davranışlarda nasıl tepkiler gözlemlenir. Bu gözlem genellikle farklı sosyal durumlarla nasıl başa çıkıyor ve akran etkileşimleriyle nasıl değerlendiriliyor.
Dil ve İletişim Değerlendirmesi: Değerlendirmeleri dillendirme, konuşma ve iletişim tarzını kullanma, kelime dağarcığı, dilin anlaşılırlığı, ses tonu ve diğer iletişim özelliklerini içerir.
Özel Testler: Bazı özel testler, sistematik yetenekler, sosyal beceriler, duygusal anlayışlar ve diğer alanlardaki performans değerlendirmeleri için kullanılabilir. Bu testler genellikle bir uzman tarafından uygulanır.
Ebeveyn ve Öğretmen Röportajları: Ebeveyn ve öğretmenin gelişimi hakkında, gelişim sürecinde önemli bir rol oynar. Bu geri bildirimler, oyunun farklı bağlamlarındaki verilerin daha iyi anlaşılabilmesi için kullanılabilir.
Psikolog Nazmiye Nur Yorulmaz
